ahmet adnan saygun

(7 eylül 1907, izmir – 6 ocak 1991, istanbul) klasik batı müziği’nde yapıtlar vermiş bir türk bağdarı, müzik eğitimcisi ve budun müzik bilimcisidir (etnomüzikolog).

ilk türk operasının bestecisi de olan saygun, devlet sanatçısı ünvanını alan ilk sanatçıdır. cumhuriyet dönemi türk musikisinin en çok seslendirilen eserlerinden yunus emre oratoryosu en önemli yapıtıdır.

müzik eğitimcisi olan saygun, türk bestecisi olarak klasik batı müziğinde yapıtlar vermiştir.


matematik öğretmeni celal bey ile zeynep seniha hanım’ın ilk oğulları olarak 1907 yılında izmir’de doğdu.
1912 yılında izmir’deki hadika-i subyan ilkokulu’na başladı.müzik derslerindeki üstün yeteneği herkesin dikkatini çekiyor ve güzel soprano sesiyle duyduğu şarkıları bir dinleyişte söyleyebiliyordu.

1918 yılında izmir’de ittihat ve terakki lisesi’ne yazıldı ve müzik öğretmeni olan ismail zühtü kuşçuoğlu’nun kurduğu dört sesli koroya katıldı.

saygun henüz 13 yaşındayken öğretmeninin önerisi üzerine ünlü piyano öğretmeni olan rossati’den piyano dersleri almaya başladı.

1922’de macar tevfik bey ile çalışmalara başladı, 1923’de hüseyin sadettin arel’den iki ay armoni dersleri aldı.

1926’da izmir lisesi’ne müzik öğretmeni olarak atandı.bundan iki yıl sonra maarif vekaleti’nin açtığı sınavı kazanarak burslu olarak paris’e gönderildi.

paris’te ünlü müzik okulu schola cantorum’da vincent d’idy, eugene borrel, souberbielle, amedee gastoue gibi öğretmenlerin öğrencisi oldu.

ilk yapıtı olan “divertissement” i 1930’da paris’te besteledi.

1931 yılında yurduna dönerek musiki muallim mektebi’ne, 1936’da istanbul belediye konservatuarı’na kontrpuan ve teori öğretmeni olarak atandı.

1939’da chp’nin müzik danışmanı ve halkevleri müfettişi, bundan bir yıl sonrada ankara’da “ses ve tel birliği” adlı bir dernek kurdu.

1946 yılında ankara devlet konservatuarı kompozisyon ve modal müzik öğretmenliğine atandı.

sanatçının başarıları üzerine 1948’de inönü armağanı, 1949’da fransa milli eğitim bakanlığın’ca akademik nişan, 1950’de akademi madalya’sı, 1951’de italya hükümetince, 1.nişan ve uluslararası müzik sosyetesi’nden sibelius bestecilik madalyası verildi.

1971’de “devlet sanatçısı” unvanı, 1981’de atatürk sanat armağanıve 1985’te “sanatçı profesör” unvanı verildi.

türk beşleri arasında yer alan adnan saygun, türk halk ve sanat müziklerinin etkilerini taşıyan yapıtlarında romantik estetiğe bağlı kaldı.

6 ocak 1991 tarihinde istanbul kanatlarımın altında’da hayatını kaybetti.

eserleri: divertimento, suit, ağıtlar, sezişler, manastır türküsü, kızılırmak türküsü, çobanarmağanı, özsoy, inci’nin kitabı, taş bebek, sonat, sihir raksı, sonatina, bir orman masalı, dağlardan ovalardan, eski üslupta kantat, geçen dakikalarım, bir tutam keklik, üç türkü, halay, anadolu’dan, yunus emre, kerem, partita, üç ballad, demet, 1. piyano konçertosu, 2.kuartet, töresel musiki, 3. kuartet, keman konçertosu, nefesli çalgılar beşlisi, dört lied, dictum, üç prelüd,küçük şeyler, köroğlu, ağıtlar ii, trio ballad, ayin raksı, viyola konçertosu, oda konçertosu,gılgameş, atatürk’e ve anadolu’ya destan, 2. piyano konçertosu, viyolonsel konçertosu, kumru efsanesi.

kitapları: rize, artvin, kars havalisi türkü, saz ve oyunlar hakkında bazı malumat, yedi karadeniz türküsü ve bir horon, türk halk musıkisinde pentatonizm, halkevi ve mektepler için, halkevlerinde musıki, yalan (sanat konuşmaları), lise müzik kitabı i-ii-iii (halil badi yönetken ile birlikte), karacaoğlan(yeni bilgiler-bir rivayet-melodiler), musıki temel bilgisi i –ii –iii –iv, mod öncesi ezgilerin sınıflandırılması, toplu solfej i –ii, töresel musıki, bela bartok’s folk music research in turkey.